NFT’lerin Fikri Haklar Evrenindeki Yeri

NFT kavramı Non Fungible Token ya da Türkçe’deki karşılığıyla ’’Değiştirilemeyen Token’’ olarak ifade edilmektedir. NFT’ler akıllı sözleşmeler aracılığıyla blokzincir sistemleri üzerinde kayıt altına alınan kod dizilerinin oluşturduğu kripto varlıklardır. NFT’ler kripto kripto paralarda karıştırılmamalıdır. Kripto paralar misli bulunan varlıklar iken NFT’ler eşi benzeri bulunmayan gayrimisli varlıklardır.

PEKİ HER NFT BİR ESER MİDİR ?

NFT kavramının uygulamada çoğunlukla dijital sanat ürünlerini ifade etmek için kullanılması NFT’lerin daima sanat eseri olduğu gibi yanlış bir algıya neden olmaktadır. NFT’yi kısaca tanımlamak gerekirse bir kod dizisi ifadesi yeterli olacaktır. Bu kod dizisi bir fikri sınai hakkı içerebileceği gibi bunlardan bağımsız bir varlığı da oluşturabilir. NFT’nin kendisi eser niteliği taşımamakta bir metaveri dosyası niteliği taşımaktadır. Ancak istisna olarak NFT’nin bağlı olduğu akıllı sözleşme sanat ürünü oluşturacak şekilde kodlanırsa artık bu NFT bir bütün olarak eser kabul edilecektir. Özet olarak bir NFT’nin eser olabilmesi için Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndaki şartları taşıması ve sahibinin hususiyetini taşıması gerekmektedir. Bu noktada karşılaşılacak sorunlarda biri NFT’lerin telif hakkı kapsamında değerlendirilmesidir.

SORU : Konusu Eser Olan Bir NFT Satın Alınırsa Esere İlişkin Telif Hakkı da Devralınmakta mıdır?

Kural olarak NFT satın alındığında buna ilişkin telif haklarının satın alınmış olmamaktayız. Ancak eser sahibi bu durumun aksini tercih ederse durum o zaman değişiklik arz edecek ve esere ilişkin telif hakları NFT’nin devri ile satın alan kişiye geçecektir. Diğer durumda NFT’nin satın alınması eserin bir nüshasının satın alınmasından başka bir anlam taşımayacaktır.

Günümüzde NFT’lerin telif hakkı ihlallerine yol açması durumunda başvurulmak için hükümler henüz oluşturulmadığından konuya ilişkin tartışmalar yoğun yer bulmaktadır. Üstelik, ülkemizde NFT’lere dair uyuşmazlıklarla ilgili yerleşik bir içtihat oluşmamıştır. Bu noktada NFT uyuşmazlıklarına Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerinin kıyasen uygulanması şimdilik uygun düşmektedir. Bu durumda eser sahipleri, eser sahibi olduklarını kanıtlamak şartıyla telif hakkı ihlalinin tespiti davası, ihlaller gerçekleşirse tecavüzün men’i ve tecaüvüzün ref’i davalarını açabilirler ve zarar meydana gelmesi halinde zararın giderilmesi için tazminat talep edebilirler.

Sonuç olarak günümüzde  Metaverse platformlarında NFT’lerin marka teşkil edecek şekilde kullanılması durumunda mevzutta nasıl değerlendirileceğine dair açık hükümler olmamakla birlikte kanaatimizce Sınai Mülkiyet Kanunu’nun kıyasen uygulanmasının uygun düşeceğidir. Bu şekilde dünyada ve ülkemizde Metaverse, Metaverse ve Fikri Sınai Haklar ve NFT’lerin neden olduğu uyuşmazlıklarda kullanılacak yeni hükümler ortaya çıkıncaya kadar bu bahsettiğimiz konularda hukuk boşluğuna mahal kalmaması sağlanacaktır.